Čast da zatvori prvi dan Sajma pripao je Jasmini Tumbas, koja je predstavila svoju revolucionarnu knjigu “I Am Jugoslovenka! Feminist Performance Politics During & After Yugoslav Socialism (Feministička politika performansa tokom i nakon jugoslovenskog socijalizma), koja je objavljena ove godine u izdanju Manchester University Press-a.
Tumbas je, inače, vanredna profesorka savremene istorije umjetnosti i studija performansa, kao i direktorka studija na Odjeljenju za globalne studije roda i seksualnosti na Univerzitetu u Bafalu.
Rođena je u Vojvodini od majke Mađarke i oca Srbina. Kada je imala sedam godina njena porodica je otišla u Njemačku, dok je više obrazovanje završila u SAD.
“Ja sam dijete jugoslovenske nacije koja je provela veći dio života van nje. Jugoslavija u smislu osnaživanja žena bila je glavni protagonista u mom životu već duži niz godina, i počastvovana sam što imam priliku da se kritički pozabavim ovim pitanjem kroz prizmu umjetnosti, s akcentom na feminističke radove koji nijesu bili ranije prikazani”, pojasnila je ona.
Obuhvatajući (kroz pet poglavlja) performans i konceptualnu umetnost, video radove, filmsku i pop muziku, lezbejski aktivizam i novinarske fotografije snajperistkinja u jugoslovenskim ratovima, knjiga analizira ženski otpor kao posljedicu jugoslovenskog antifašističkog, socijalističkog i feminističkog nasljeđa. Prezentuje umjetnice od 1970-ih do danas, uključujući Marinu Abramović, Sanju Iveković, Vlastu Delimar, Marinu Grzinic, Tanju Ostojić, Selmu Selman i Helenu Janečić, uz muzičke legende Lepu Brenu i Esmu Redžepovu. Ja sam Jugoslovenka – jeste knjiga o ženskom otporu kroz umjetnost, sa fokusom na period 70tih godina do danas, koja se dešava na presjeku feminizma, socijalizma i nacionalizma u jugoslovenskom i post-Yu kontekstu.
“Uvijek sam morala da objašnjavam da Jugoslavija nije zemlja istočnog bloka, da ima sjajnu istoriju i da su žene jako bitna karika otpora. Izazov je bio kako pokriti sve te različite dekade, gdje se patrijarhat mijenjao u zavisnosti od toga gdje ste i koga pitate. Dozlogrdile su mi bile fotografije muškaraca u odijelima, 80-ih, 90-ih i za vrijeme rata, kao i to da su žene prikazivane kao žrtve. To je zapadnjačka percepcija Jugoslavije. Žene su bile bespomoćne žrtve, a muškarci su bili varvari i ubice koji su u jednom trenutku nosili komunistička obilježja. I svi misle da je komunizam bio strašan. Željela sam da pokažem pozitivne i bitne progresivne vrijednosti socijalizma, ali ne bez mizogenističkih, patrijarhalnih stvari, zbog kojih i nije uspio”, poručila je Tumbas.
Be the first to comment