Poštovani posjetioci, objavljujemo tekst gospodina Ajdina Rakića “Crnogorski studenti u Carigradu”. U prethodnom periodu, već smo objavili nekoliko tekstova od istog autora, pa ste samim tim vjerovatno već upoznati sa kvalitetom njegovih radova. Tekst “Crnogorski studenti u Carigradu” daje prikaz nekih istorijskih ličnosti koje su se školovale u Carigradu, a njihovo mjesto rođenja pripada današnjoj teritoriji Crne Gore. Takođe, tu je i prikaz organizacije obrazovnih ustanova koje je uspostavilo Otomansko carstvo, a koje je pohađalo muslimansko stanovništvo u crnogorskim krajevima prije odlaska na školovanje u Carigrad.
Ajdin Rakić
CRNOGORSKI STUDENTI U CARIGRADU
“Osmanskim osvajanjem dijela teritorija koje pripadaju današnjoj Crnoj Gori, formiraju se obrazovne ustanove (vjerske i vojne škole) pod onih u Otomanskom carstvu, pa je time i obrazovanje muslimanskog stanovništva u crnogorskim krajevima u potpunosti bilo na nivou škola u drugim djelovima Osmanskog carstva.
Studenti iz ovih krajeva išli su u Carigrad radi visokog obrazovanja. Osnovno obrazovanje sticali su uglavnom u rodnim mjestima. U nastavku ćemo se kratko osvrnuti na lokalni sistem obrazovanja, odnosno na škole i stepen obrazovanja koji su mogli dobiti učenici prije odlaska u Carigrad.
Status osnovnih škola u tom periodu imali su “Sibijan mektebi“ ili “Mahalle mektebi”. Mekteb (Mejtef ili Mejtep) je riječ arapskog porijekla i označava mjesto gdje se stiče osnovno obrazovanje (pisanje). Učitelji u ovim školama su se zvali “Muallimi” – obično lokalne hodže, odnosno imami. U mekteb se počinjalo sa 7 godina, a sa 13-15 godina se dobijalo priznanje o sticanju osnovnog obrazovanja. Najveća pažnja je bila usmjerena učenju Kur’ana, a zatim pisanju, književnosti, istoriji i kasnije stranim jezicima. Nastava se vršila na lokalnim jezicima. Dobro poznavanje turskog jezika se nije podrazumijevalo. Petak je bio praznik. Sličan sistem obrazovanja je postojao i u Vizantiji…”
KOMPLETAN TEKST MOŽETE PROČITATI
AKO KLIKNETE NA PRVU STRANU TEKSTA
