„Alpske muze” počele svoju 10. godišnjicu poezijom albanskih i crnogorskih poetesa

U Orahovcu su „Alpske muze” počele svoju 10. godišnjicu poezijom albanskih i crnogorskih poetesa

“Më lërë të të thërras,me një emër të lashtë, sa vetë krijesa jote mbi koren e saj të zjarrtë, të të quaj ty nënë, mallëngjim, dashuri e paqtë,

Perëndeshë,heroinë, më thuaj, me cilin emër të të thërras…

Dozvoli mi da te zovem jednim drevnim imenom, koliko i tvoje stvorenje nad njenom vatrenom korom, da te zovem majkom, čistom ljubavi, čežnjom, boginjo, heroino, reci mi kojim ću te zvati imenom…

(od knjige“Perla poetike/Poetski biseri)

Regionalno udruženje pisaca TEUTA u saradnji sa Upravom za kulturu, omladinu i sport Opštine Orahovac započelo je aktivnosti Trigranične literarne manifestacije „Alpske muze” promocijom poetske zbirke albanskih i crnogorskih poetesa „Perla poetice/Poetski biseri”. Na početku je Afrim Dina, direktor za kulturu, omladinu i sport u ovoj opštini, prisutnima  poželio dobrodošlicu u opštinu Orahovac u ime gradonačelnika Smajla Latifija, jer „svjesni značaja ove manifestacije sa eminentnim piscima regiona, opština Orahovac, kao opština sa kulturnom tradicijom, privilegovana je da bude 23. grad domaćin ove manifestacije“.

Pjesnikinja i novinarka Ajeta Bećiraj, predsednica Regionalnog udruženja pisaca „TEUTA“, je u svom govoru rekla da je „Teuta“ ponosna što je tokom 10 godina sprovodila kulturne aktivnosti u preko 20 gradova Kosova, Crne Gore i Albanije a kruna toga je nagrada za životno djelo „Teuta“ i devet dostojnih laureata albanske i crnogorske književnosti: Jevrem Brković, Dritero Agoli, Ramiz Keljmendi, Miraš Martinović, Moikom Zeko, Nazmi Rrahmani, Zuvdija Hodžić Beriša, Xhevahir Spahiu i Rexhep Qosja.  Ovogodišnji laureat je pjesnik duboke duše i oštrog pera Zija Čela.  „Teuta“ svakako ostavlja trag u istoriji albanske i crnogorske književnosti i svojim edicijama od kojih je šest objavljeno za tri prethodne godine. „Dok antologijom „Perla poetice/Poetski biseri“ albanskih i crnogorskih pesnika, albanske i crnogorske pjesnikinje pričaju u jednom mozaiku drugim jezicima, ljubiteljima poezije se pruža prilika da upoznaju vrijednosti poeezije našeg vremena kontrasta, dok je „Teuta“ imala privilegiju da omogucava da ovakakvi stihovi progovore na jednom jeziku više“, rekla je Bećiraj.

Za urednika knjige „Perla poetike/Pesnički biseri“, Šefkije Islamaj, ovaj poetski rezime je posebna pletenica jer „ Sadržajno – tematsko bogatstvo i bogatstvo motiva ovih pjesama otkriva bogatstvo ženskog svijeta koji nije sastavljen samo od ličnih, intimnih doživljaja, iako je i ta dimenzija jako prisutna, već i opšteg ljudskog iskustva, bogatog i šarolikog iskustva čovjeka i njegovog svjetonazora. I baš na tom bogatstvu i raznolikosti osjećanja i iskustava leži vrijednost i ljepota ovih pjesničkih glasova albanskih i crnogorskih autorica.”

„Perla poetike/ Poetski biseri“ kao posebna pjesnička pletenica, dokazuje da se i mali jezici „slivaju“ u široko korito jezika univerzuma gdje, preko pjesničkog jezika, spadaju svi jezici sa svojim matičnim izvorima“.

U međuvremenu, akademici Zuvdija Hodžik Beriša i Miraš Martinović u svojoj recenziji albanske i crnogorske pesnike ocjenjuju kao „besmrtne ćerke Minerve“, dok je knjiga „Perla poetice/Poetski biseri“ važan nalaz. „Prije svega, ova vrsta knjige se pojavljuje prvi put, što je značajan događaj i u crnogorskoj i albanskoj književnosti i obrnuto. Pogotovo, kada su u pitanju stvarni uvidi, a ovo je takav – pravi uvid: ljubavi, života i razumijevanja. Iako je pisana u unutrašnjosti i na granicama tri države, knjiga „Perla poetice/Poetski biseri“ pomjera granice i otvara nove horizonte u poeziji i u ljudima“ – kažu Hodžic Beriša i Martinović.

Crnogorski pisac Boris Jovanović Kastel, autor oko 30 knjiga poezije i eseja, okićenih brojnim međunarodnim nagradama, prevedenih na desetine jezika i cijenjen kao jedinstven pesnik mediteranskog senzibiliteta koji obogaćuje svijet, rekao je između ostalog da je: „ Glas albanskih i crnogorskih pisaca mural slobode, dostojanstva i prijateljstva i srećan sam što moja mediteranska poezija kroz ovu tradicionalnu manifestaciju predstavlja u ovom mraku plamen koji obasjava izlaz iz lavirinta balkanskog samozadovoljstva. U međuvremenu, zahvaljujem se „Teuti“ koja izdavanjem poetske zbirke albanskih i crnogorskih pjesnikinja „Perla poetice/Poetski biseri“ predstavila zvuk naših lira u ovim zlim vremenima gde glas prijateljstva sve više umire“ .

U međuvremenu, istaknuti umetnik Dževat Limani, iz preko 100 uloga u tri decenije umjetničkog iskustva koje ga je uzdiglo među vodeća imena albanske scenske umetnosti, nastupio je  monologom iz dramske pjesme „Đerđ Kastrioti Skenderbeu“, koji je kruna Albanskog pozorišta u Americi predstavljenog u  80 regionalnih, evropskih i američkih pozorišta, prenoseći duh albanskog nacionalnog heroja Đerđa Kastriotija Skenderbega u Orahovcu.

U okviru aktivnosti prikazan je i dokumentarni film „10 godina „Teute“, a program su poezijom pratili prisutni pjesnici.  Karavan pisaca “Muzat e Alpeve” zatvorio je aktivnost prvog dana u Orahovcu posjetom kulturnom nasljeđu. Uz podršku Ministarstva kulture, omladine i sporta Republike Kosovo, Opštine Orahovac i Opštine Dečani, drugi dan Prekogranične književne manifestacije „Alpske muze“ nastaviće se u gradskoj biblioteci u Podgorici  promocijom antologije „Perla Poetike/Poetski biseri“ i romana „Sat Zooparka“ pisca Zije Čele, kome će biti uručena i nagrada za životno delo „Teuta“ u glavnom gradu Crne Gore, u Podgorici.