U Cineplexxu u Delta City-ju u Podgorici, u periodu od 24. aprila do 28. aprila održaće se “Revija crnogorskog dokumentarnog filma autora Bola Boškovića” u okviru koje će biti prikazano pet filmova ovog renomiranog crnogorskog kompozitora i filmskog stvaraoca.
Pomenuta filmska manifestacija počeće premijernim prikazivanjem najnovijeg igrano dokumentarnog filma “Od Orja Luke preko Skadra i Bregalnice do Verdena”, a zatim slijede dosadašnja Boškovićeva filmska ostvarenja: “Barice”, “Priča zelene strane”, “Nesalomljivi” i “Ja Maria Gabriela unuka kraljice Jelene Savojske”.
Sve projekcije počinju u 19 sati.
“Revija crnogorskog dokumentarnog filma autora Bola Boškovića” je “proizvod” dobre volje i pozitivne energije direktorice Cineplexxa u Titogradu, Milene Radunović Damjanović, na čemu sam joj zahvalan i mene kao autora filmova. Naime, po prvi put imamo ovakvu filmsku manifestaciju u Crnoj Gori. Revija traje od ponedjeljka 24. aprila do petka 28. aprila tekuće godine, a sve projekcije filmova su zakazane u 19 sati. Reviju otvara premijera igrano dokumentarnog filma “Od Orja luke preko Skadra i Bregalnice do Verdena”, kaže Bošković za CdM.
Film je upravo završio i jedva čeka reakciju publike.
“Radi se o istinitoj priči u kojoj je glavna ličnost patriota i rodoljub Miloš Nikolin Nikolić, koji je sa rođene Orja Luke pošao za Ameriku čuvenim parabrodom Frančeska 1906. godine, da bi se prvi put vratio 1912. i stao pod barjak crnogorski na poziv kralja Nikole da se ide na Skadar. Nakon završetka skadarske epopeje vraća se za Ameriku, da bi se opet jula 1913. godine vratio i učestvovao u bitci na Bregalnici. Nakon završetka Drugog balkanskog rata, opet se vraća za Ameriku i konačno 1916. godine odaziva se pozivu tadašnjeg predsjednika Sjedinjenih američkih država Vudra Vilsona i biva redov dobrovoljačkih internacionalnih brigada koje su ratovale pod američkom zastavom. Učesnik je čuvene bitke na Verdenu, gdje je i ranjen. Poslije završetka Prvog svjetskog rata, vraća se za Ameriku, a konačno dolazi na rodnu Orja Luku 1921. godine. Nakon njegove smrti, njegova supruga Milosava dobija američku penziju 1955.-te, a Milošu Nikoliću vlada Sjedinjenih američkih država 1962. godine, kao svom vojniku, šalje piramidu spomenik i postavlja pored crkve svetog Nikole na Orja Luci. Ovo je ujedno i sinonim priča mnogih Crnogoraca koji su svoje rodoljublje i patriotizam stekli kraj rodnih ognjišta uz skute svojih najbližih i koji su imali krajnje iskren odnos prema svojoj domovini. Nijesam siguran da je danas baš tako i koliku bi težinu imala riječ poziva današnjih čelnika Crne Gore prema dijaspori ako bi, ne daj Bože, trebalo braniti državu”, smatra Bošković.
Film je u postprodukciji odrađen u full cinema color tehnici, full HD rezolucije 1920 x 1080, trajanja 60 minuta. Film je realizovala ekipa: Tekst – Vuko Bošković, Bole Bošković, Tekst čitao – Blagota Eraković, Glumac – Mladen Vujović, Snimatelj – Dejan Vlahović Brzi, Bole Bošković, Dron – Dejan Vlahović Brzi, Muzika – Bole Bošković, Organizator – Ljiljana Nikolić, Sagovornici – Milorad Mrda Bošković, Vuko Bošković, Ljiljana Nikolić, Sofija Vujović, Vesko Vujić, Žarko Bošković i Momčilo Momo Nikolić, Scenario, režija, produkcija – Bole Bošković.
Druge večeri revije biće prikazan dokumentarni film “Barice” autentična priča o jednom od mnogih sela sa sjevera Crne Gore koje nažalost polako nestaje. Treća noć je rezervisana za film “Priča zelene strane” koji je inspirisan stihovima naše spisateljice i pjesnikinje iz Kotora, Vesne Vičević, a stihove govori Blagota Eraković. U četvrtak ide film “Nesalomljivi”, koji ustvari čini presjek kompletnog dokumentarnog serijala, gdje odabrani sagovornici kao svjedoci tog vremena i učesnici mnogih događaja komentarišu “zadatu temu”.
Završna noć revije u petak, 28. aprila je rezervisana za film “Ja Maria Gabriela unuka kraljice Jelene Savojske”, film posvećen crnogorskoj princezi i italijanskoj kraljici Jeleni Savojskoj o kojoj priča, danas jedina živa unuka koja je provodila vrijeme sa njom. Pored mnogih, do sada neobjavljivanih fotografija iz porodičnog albuma Savoja, Maria Gabriela, ćerka zadnjeg italijanskog kralja Umberta II i belgijske princeze Marie Zozel, priča o mnogim događajima, iznosi mnoge do sada neznane detalje o liku i djelu Jelene Savojske.
Miodrag Bole Bošković je autor prvog albuma instrumentalne muzike u Crnoj Gori “Noćna ruža Crne Gore” (1993-94), prvog CD-a, instrumentalne muzike u Crnoj Gori “Noćna ruža prijestola od kamena” (1996-97), prvog muzičko dokumentarnog filma o Crnoj Gori “Prijesto od kamena” (1997-98 ), prvog crnogorskog DVD-a “Pogledom i muzikom bez riječi” (2005-06) i prve crnogorske LP ploče “Dobro jutro Crna Goro” (2021-22). U periodu od 1990 – 2023 godine, objavio je preko dvadest pet samostalnih projekata: četiri albuma i šest CD-a instrumentalno – ambijentalne muzike (Noćna ruža prijestola od kamena; Gora Crnogoraca; Lacus Labeatis, Profil , Durmitor i Doclea i druge priče) kao i dva kolektivna CD-a (Okean i TOCG) i nekoliko muzičko dokumentarnih filmova o Crnoj Gori (Prijesto od kamena, Car junaka, Muzičke razglednice Crne Gore , Lacus Labeatis, Mirna luka za tvoju dušu i td …).
Bošković se uspješno ogleda i u klasičnoj dokumentarnoj filmskoj formi (Barice,Ja Marija Gabriela unuka kraljice Jelene Savojske, Priča zelene strane, Lacus Labeatis (in memorias), Istorija crnogorskog sudstva, Od Orja luke preko Skadra i Bregalnice do Verdena i td ). Od velikog značaja za crnogorsku istoriju je i dokumentarni serijal “Nesalomljivi” koji obuhvata preko 80. jednočasovnih epizoda, autentičnih priča odabranih sagovornika. Bošković je objavio i desetak običnih i duplih DVD izdanja.
Učesnik je mnogih međunarodnih festivala TV i filmskih ostvaranja (Workshop Sarajevo TV festival, Prix Europe Berlin, Roterdam TV festival, Manchester Art, Belgrade underwater films festival, Jahorina fest itd…).
Za svoj višedecenijski filmski i muzički rad dobitnik je više značajnijih domaćih i svjetskih priznanja. Četiri filmska projekta Miodraga Bola Boškovića, kao i jedno DVD izdanje, su Mišljenjem Ministarstva kulture (br. 03-1519/2 od 1.12.2013.godine) proglašena “od posebnog interesa za crnogorsku kulturu i umjetnost”.
Boškovićeva filmska ostvarenja prikazivana su u Podgorici, Cetinju, Nikšiću, Kotoru, Baru ali i Londonu (Europe House), Laipzigu (Europa Culture Club), Beogradu (Dom Kulture grada Beograda), Rimu (Univerzitet Sapienzza ) i td.
Prvi muzičko dokumentarni film
Prvi muzičko dokumentarni film Bošković je realizovao davne 1996. godine, bio je to film “Prijesto od kamena”. Premijera je održana 14. februara 1997. godine u Domu Omladine “Budo Tomović”.
“Radilo se o muzičko-filmskoj priči prepunoj “art lending” i “lendskejpa” kompletne Crne Gore snimane sa kopna, iz vazduha, sa vode i pod vodom, sinhronizovanoj sa namjenski rađenoj instrumentalno ambijentalnom muzikom. Crna Gora je oslikana kroz sva četiri godišnja doba od rujne zore do noći, povezana u cjelovitu filmsku priču sa statistkinjom Tanjom Stanislavljević preko originalnog reljefa koji se nalazi na Cetinjju pored Biljarde sa početka dvadesetog vijeka koji su napravili, normalno, Austrijanci. Inače to je bila i prva inostrana prezentacija Crne Gore u Londonu nakon prestanka sankcija devedesetih godina. Film je prikazivan cijelo vrijeme dok je nemala vladina i turistička delegacija predstavljala turističke potencijale naše države, ali u kojoj za mene kao autora nije bilo mjesta. Kako tada, tako i danas. Na kraju umjetnost i politika nikada ne idu zajedno. Iskrena umjetnost je vrisak slobode, emocija i autentičnosti stvaraoca, a politika se svela na vođenje javnih poslova za svoju korist i najneobavezniju formu obećanja za široke narodne mase”, smatra Bošković.
Od tada pa do danas, pored desetak albuma i CD-a instrumentalno ambijentalne muzike, Bošković je realizovao i petnaestak dokumentarnih filmova, kao i dokumentarni serijal Nesalomljivi koji obuhvata preko 80 finalizovanih jednočasovnih emisija. Svi dokumentarci su inspirisani prirodnim ljepotama i istorijom Crne Gore.
“Često ponavljam da su moja muzika i moji filmovi samo moje viđenje Crne Gore, njene istorije, tradicije, ljudi, događaja i bio bih srećan, ako sam na taj način, barem dijelom, prikazao njenu ljepotu, autentičnost i vrijednost koja je za mene nesaglediva. Ukoliko sam u tome uspio, zasluga je naše viđene domovine, a ako nijesam, neka mi se ne zamjeri. Namjere su bile krajnje iskrene”, kaže Bošković.
O dokumentarnom serijalu Nesalomljivi
Dokumentarni serijal simboličnog naziva “Nesalomljivi” čine autentične priče odabranih sagovornika o ljudima, o događajima, o prošlim vremenima, o nečemu čega više nema. Svi akteri ovog serijala su bili svjedoci mnogih dešavanja, čuvari nezaborava, prkoseći sudbini koja je pokušavala da ih slomi. Ipak ostali su dostojni samih sebe, a svoje živote su proživjeli onako kako sami hoće, ostavši do kraja svoji na svome. To su samo njihove životne priče za čiju autentičnost i istinitost garantuju oni kao takvi – nesalomljivi.
“Moji sagovornici u okviru dokumentarnog serijala Nesalomljivi, bili su javne ličnosti iz sfere politike koje su pokrivale najviše državne funkcije u Crnoj Gori, generali JNA i učesnici mnogih ofanziva, prvoborci i inforbiroci, bivši ambasadori Jugoslavije i Crne Gore, ali i vjerski poglavari, pjesnici, slikari, književnici i filmski radnici. Imao sam preko 50 sagovornika u okviru preko 80 finalizovanih jednočasovnih emisija. Postoji i dugometražni dokumentarni film istoimenog naziva koji traje 90 minuta i koji će baš biti prikazan u okviru Revije crnogorskog dokumentarnog filma koja će biti održana u Cineplexxu, a o kojoj smo razgovarali. Radi se o značajnom dokumentarnom materijalu izuzetno značajnom za istoriju Crne Gore”, dodaje Bošković.
Jedinstvo muzike i slike
Boškovića i dan danas dosta ljudi prepoznaje kao nekoga ko se bavi muzikom. Za to je “krivac” spot numere “Dobro jutro Crna Goro” koji je godinama bio najavna i odjavna špica Jutarnjeg programa TVCG, a kasnije i TV Montena.
“Pomenuta kompozicija je snimljena 1993. godine i nalazi se na prvom albumu instrumentalne muzike u Crnoj Gori “Noćna ruža Crne Gore”, čiji sam autor. Do sada sam samostalno objavio četiri albuma i šest CD-a instrumentalno ambijentalne muzike, a imam i dva kolektivna izdanja. Upravo te kompozicije i koristim za moje filmove i uvijek pokušavam da napravim jedinstvo muzike i slike. Mogu da se pohvalim da sam jedini Crnogorac kome je muzički kritičar i pisac Petar Peca Popović koji je kreirao jugoslovenski rock n roll, pristao da napiše kritiku za muzički rad. Tu ne bih imao ništa da dodam ni oduzmem”, zaključuje Bošković.
“Instrumentalne kompozicije autora Miodraga Boleta Boškovića samo potvrđuje znano: beskompromisnu artističku doslednost i jedinstvenu autorsku poziciju na prostoru crnogorske kulturne. Bole Bošković pripada crnogorskoj kulturi, ali najviše sebi kao ličnost rijetke svestranosti. To višeslojno komponovano tkanje je zvučni dokument o značajnom poprištu istorije i života na mjestu hiljada neispričanih drama. Čuvanje zlatnog trunja svog Zavičaja od definitivnog zaborava kroz postmodernizam u muzici, nagrađene dokumentarne filmove i istorijsku radoznalost odlikuju karakter Boškovićeve kreativnosti. Taj zanosni koktel piksela i frekvencija, više prepoznat u svijetu nego u samoj Crnoj Gori, istovremeno je vrijedno uspostavljanje ravnoteže između sakralnog i profanog, prostog i uzvišenog. Upravo tamo gdje rodoljublje i samosvijest najviše imaju smisla – u sferi svetovne kreativnosti! Tamo gdje duh nikad ne umire. Prosto, za ovog čovjeka stalno upotpunjavanje slike Crna Gore, isto je što i disati – trajni glagol“, napisao je Popović.
Spasa nam nema, ali ćemo se izvući
Andrić je matematički definisao uopštenu čovjekovu nesreću riječima “Kako je to čudno! Koliko nam malo treba da budemo srećni, a još čudnije, kako nam to malo često nedostaje”. U današnje vrijeme kada je više nego ikada potrebna žestoka borba istine protiv laži, znanja protiv neznanja, ljubavi protiv mržnje i tolerancije protiv jednoumlja, ova definicija našeg nobelovca dobija sve više uporište, smatra Bošković.
“Sve češće se postavlja uopšteno pitanje Kakve mi to danas živote živimo i po čijoj kreaturi ? Gdje se izgubilo ono “kolektivno svjesno”, naših predaka o osnovnim vrijednostima čovjeka? Gdje nestadoše one legende i bajke o crnogorskom čojstvu, sojstvu i junaštvu? O poštenju i požrtvovanosti jednog za drugoga? Zadnjih decenija smo dozvolili da nam političari kreiraju, ne samo način života, nego i regule koje nam odlučuju sudbine. Kvalitet naših života je podređen međusobnoj netrpeljivosti i netoleranciji. Mediji nas svakodnevno kontaminiraju informacijama koje nas zaražavaju neizlječivom bolešću – mržnjom! Ovoliko mnogo mržnje, na ovako malom prostoru, zasigurno nije dobro. I pored toga, mnogi i dalje više vjeruju televizoru nego frižideru. Na kraju ipak malo optimizma: Spasa nam nema, ali ćemo se izvući”, poručuje Bošković.
M. Drašković
Izvor: cdm.me
Be the first to comment