Božidar Proročić – Dr Čedomir Bogićević prometej crnogorskog kulturnog identiteta


Crna Gora kao država kroz svoju dugu i bogatu istoriju dala je mnogobrojne naučnike, istraživače, pravnike, pisce, pjesnike, državnike, vladare koji su ostavili svoj izuzetan stvaralački opus i trag na crnogorskoj društvenoj, kulturnoj, istorijskoj i političkoj mapi. Jedan od takvih izuzetnih poslenika javne riječi koji i danas u svojoj sedmoj deceniji stvara je dr Čedomir Bogćević. Bogata bibliografija ovog naučnika, pravnika, istoričara, filozofa na najljepši način odslikava nam svu intelektulanu snagu ovog erudite prometejskog duha i veličinu njegove filozofske misli.

Čedomir  Bogićević  rođen  je  07.  12.  1950.  godine  u  selu  Bogićevići, Danilovgrad. Osnovno školovanje završava u Slapu na Zeti, gimnaziju u Titogradu (1970) a Pravni fakultet Univerziteta u Beogradu 1984, na kojem je, nakon poslijediplomskih studija stekao  magistraturu  i  odbranio  doktorsku  disertaciju  u  oblasti  pravnih nauka. Pravosudni ispit položio je 1981. Objavio je 20 knjiga i preko 250 naučnih i stručnih članaka, ogleda, rasprava i studija iz filozofije prava, opšte pravne teorije,  socijalne filozofije,  crnogorske  državno-pravne  istorije,  velikog broja posebnih pravnih oblasti, kao i veliki broj publicističkih radova, eseja, prikaza, recenzija i komentara iz oblasti nauke, etike, kulture, književnosti, sociologije i tradicije. Bio je glavni i odgovorni urednik časopisa za pravnu  teoriju i praksu „Pravni  zbornik” (1994-2004). Udruženja pravnika Crne  Gore, jednog od rijetkih strukovnih organizacija NVO sektora koji ima osamdesetogodišnju tradiciju, a koje je odigralo veliku državotvornu ulogu u promociji konstitucionalne, jurističke i filozofsko-pravne kulture crnogorske nezavisnosti.

Bio je potpredśednik Udruženja pravnika Crne Gore i član najviše ex  –  jugoslovenske asocijacije u oblasti pravne nauke i struke, te istovremeno član rukovodnih tijela mnogih specijalističkih asocijacija iz različitih oblasti jurističke kulture na eks jugoslovenskom nivou u oblasti filozofije prava, sociologije prava, radnog prava, socijalnog prava, privrednog prava i drugih. Član je mnogih redakcija, naučnih časopisa i druge periodike u oblasti društvenih i humanističkih nauka, te član savjeta mnogih pravnih fakulteta i drugih humanističkih studija. Završio Pješadijsku školu rezervnih oficira i specijalistički studij – Međunarodno humanitarno pravo, kao i brojna specijalistička usavršavanja u oblasti praktične jurisprudencije u organizaciji Savjeta Evrope i Američkog udruženja pravnika (ABA), a bio je naučni predstavnik Crne Gore na Međunardnoj naučnoj konferenciji u Vašingtonu 2002. godine na temu Komunikacije i ljudska prava – kojom prilikom je imao čast da pośeti Vrhovni sud SAD. Povodom  šezdesetog  rođendana  (2011)  Nacionalna  biblioteka Crne Gore, na Cetinju, priredila mu Biobibliografiju  (autori: M. Milović i V. Tatar) koja je u tom trenutku brojala 730 bibliografskih jedinica. Član je Matice Crnogorske – đe je bio član Suda časti, Matice Muslimanske, član Odbora za pravne i političke nauke CANU,  član  Senata  DANU,  počasni  član  Crnogorske  asocijacije  „Korijeni”.  Za  ovu  priliku  izdvajamo: Pravo na slobodu, Institucije  službeničkog  prava, Država i sloboda rada, Pravo socijalne integracije, Heroida crnogorska – prilozi crnogorskoj državno-pravnoj istoriji, Istorija crnogroskog sudstva, Crnogorski istorijski-pravni rječnik (nagradu  Izdavački  poduhvat na Međunarodnom sajmu knjiga u Podgorici,  2010.),  Petar II Petrović Njegoš kao državnik i državni reformator (I svezak) – Njegoševa filozofija pravde (II svezak) i Sula Radov – Evropski racionalizam i crnogorsko običajno pravo. Zajedno je u koautorstvu s akademikom Vukićem Pulevićem sačinio monogorafiju retrospektivne naučno-kulturne uzajmnosti Crna Gora i Hrvatska kroz galerijsku povjesnicu likova, a sa prof. dr Ristom Kilibardom knjigu Crna Gora – sa sobom. Biran za predavača na Univerzitetu Crne Gore – Fakultet dramskih umjetnosti i Ekonomski  fakultet. Učesnik je i podnosilac referata na mnogim međunarodnim i nacionalnim naučnim konferencijama, simpozijumima i savjetovanjima.

 Govori ruski i italijanski. Odlikovan  Medaljom  rada  Predsjedništva  SFRJ,  Nagradom  Deveti  decembar  Opštine  Danilovgrad,  Poveljom  Udruženja  pravnika  Crne  Gore  i  najvišom  naučnom  nagradom  ove  strukovne  organizacije  –  Nagrada  akademik  ,,Mijat  Šuković ”,  koja  se  dodjeljuje jednom u pet godina i koja po značaju ravna nacionalnoj državnoj nagradi u oblasti struke.  Između ostalih dužnosti bio je savjetnik Suda udruženog rada Crne Gore, sudija Osnovnog suda udruženog rada u Titogradu, sekretar za društvene djelatnosti Titograda, zamjenik, a potom savjetnik ministra rada i socijalne politike, sekretar Ministarstva  Pravde  (1995-1997)  đe  je  pokrenuo  inicijativu  za  obilježavanje 200-godišnjice prvog pisanog pravnog spomenika ,,Stega” i bitaka na Martinićima i Krusima (1796-1996) što je bio vjetar u jedra crnogorske nezavisnosti, i sudija Vrhovnog suda Crne Gore,  sa  koje  pozicije  po  svom  zahtjevu  odlazi  tri  godine  u  prijevremenu mirovinu. Antičkih i filozofskih crnogorskih fenomena koji su u vremenu svoga nastanka i djelovanja bili u civilizacijskom smislu čak i ispred rješenja u mnogim  velikim  evropkim  državama.

Dr Čedomir Bogićević i danas u vremenu kada se Crna Gora nalazi na putu Evropskih integracija predstavlja izuzetnog stvaraoca čijom zaslugom i naučnim radovima smo bliže Evropi a samim tim i nacionalnom crnogorskom identitetu. Od mnoštva naučnih radova i publikacija posebno izdvajam Knjigu dr Čedomira Bogićevića posvećenu Petru II Petroviću Njegošu  – “Petar II Petrović Njegoš kao državnik i reformator ” i “Njegoševa filozofija pravde.” U ovim svojim djelima dr Bogićević na izuzetan naučno-istraživački način prezentuje ulogu Njegoša u stvaranju i formiranju savremene (moderne) crnogorske države ali prezentuje i snagu njegove filozofsko-etičke misli vremena u kom je živio. Takođe treba posebno istaći i ,,Crnogorski pravno istorijski rječnik” prvi i jedini takve vrste kod nas kapitalno djelo i plod višedecenijskog rada. Knjiga „Istorija crnogorskog sudstva” dr Čedomira Bogićevića objavljena je na Dan crnogorskog sudstva, a pisana je u čast 211 godina od donošenja Zakonika Obščega Crnogorskoga i Brdskog i obrazovanja prvog centralnog državnog suda – Praviteljstva suda Crnogorskoga i Brdskoga, te 130 godina od Velikih državnih reformi i osnivanja Velikoga Suda. – Istorija crnogorskog sudstva, kao najljepši dragulj državno-pravne istorije, čini zlatnu granu semantičkog bića crnogorskog duha izraslu na pravdi i pravici, mudroj i zadatoj riječi, bistroj pameti, poštenom i hrabrom srcu, što oblikovaše čudesne i jedinstvene čojske zakone, zasnovane na ljudskom dostojanstvu i u adete crnih brda upisaše regule kojima pravo iz morala proističe – zapisao je dr Bogićević.

Pisati o nauci je, sa jezičke, filozofske, i stilske misli je izuzetno teško dr Bogićević  je to u svojim djelima uspio poput poznatih naučnika (Ričarda Dokinsa ili recimo Karla Sejgana). On se u svojim djelima obraća ne samo čitaocu već  ljudima koji su inteligentni, ali i stručni u nekim drugim naučnim disciplinama. Ovakavi naučni pristup je sami spoj između naučnika i šire publike. Autorova pravna, naučna, istorijska, filozofska vizura je jedinstvena autentična. Bogićević nam u svojim djelima objašnjava suštinske ideje izložene u svakom od tih djela, opisuje kako su nastala, kao i njihovo mjesto i ulogu  i značaj u okviru pravne, istorijske ali i filozofske tradicije, i misli i sve to povezuje sa životom i mišljenjem samog pisca. Apsolutna i nesporna karakteristika radova Bogićevića je njegova suštinska potreba da, prepuštajući činjenice nauci, uvjek govori o čovjeku i njegovim vrijednostima kroz prizmu naučne misli. Postoji puna srazmjernost  između naučnikovog  životnog iskustva i psihološko-filozofske istančanosti  koja ga krasi. Njegov naučni opseg je ,,teški put,,  na samo-otkrivanje i samopotvrđivanje individualnosti, istovremeno težeći integralnom sagledavanju svijeta. U knjigama su  prezentovani visoka stilska vrijednost nauke, prava, istorije,  filozofije i  jezika, precizna emocija, analitička misao koja je povezana sa autentičnim crnogorskim identitetom i njegovo razvijanje kroz ukupan istorijski proces. Dr Čedomir Bogićević će i dalje istrajavati da daje svoj ukupan doprinos nauci i biti jedan od nespornih autoriteta savremene crnogrske misli i njenog (crnogorskog) istoriskog bića.


Be the first to comment

Leave a Reply

Your email address will not be published.


*


eighteen − 8 =