Božidar Proročić: O romanu ,,Knjiga o njoj” autora Momčila Zekovića-Zeka



Momčilo Zeković- Zeko je svoje muzičke akorde i preispitivanje sebe u mnogim sverama života, pretočio u ovu intresantnu knjigu. Koja nam na momente može djelovati i krajnje provokativno razbijajući sve tabue modernog (moralnog) društva, kome i sam autor pripada. Zeković nas svojom knjigom ,,oslobađa” od nečeg što je počekom 90-tih bila tabu tema (a čini mi se i danas) a to je seksualnost. Ne mogu reći da je to tipičan crnogorski roman, jer predstavlja nešto sasvim novo i neobično na književnoj pozornici.

Čitava ta seksualna tematika u književnosti, posebno iz (muško- ženske perspektive pisanja), kao da je obavijena velom tajne i još uvijek predstavlja preveliki tabu. Do sad smo na seksualnost gledali kao na nešto usputno i nevažno. Nešto što ne treba dodatnu pažnju jer se podrazumijeva samo po sebi (u smislu da će seksa i seksualnosti biti do kad bude i čovjeka). S obzirom na to da čovjek o sopstvenoj seksualnosti, na ovaj ili onaj način, razmišlja gotovo pola svog životnog vremena i onda kad je ,,slobodan”   i onda kada nije ), smatram da je  Zekovićeva knjiga u tom pogledu pionirski poduhvat koji je sam autor ispisao kroz lična iskustva preispitivanja sebe. Jer imati praksu seksualnosti bez teorije otprilike je jednako rješavanju matematičkog zadatka bez prikladne formule koja nam za taj zadatak treba. U tumačenju književnog teksta odnos umjetnosti i anatomije izdiže se na nivo teorijskog koncepta koji potencira ambivalentnost tijela: ono je simboličko i realno u isti mah, ono istovremeno uvodi književni tekst u prostor poznatog i opominje na opasnosti nepoznatog, u njemu se značenja sudaraju, preklapaju i rasipaju. Tvorac ideje o seksualnosti kao proizvodu diskursa, Zeković o tijelu Homo sapiensa (čovjek umni) ljubavnika govori kao o poligonu ukrštanja jezika i moći, dok bi za teoretičare novog istorizma tijelo moralo da postane efekat diskursa: znak razlike, borbe i prisvajanja, prostor u kom se upisuju različiti oblici moći a jedna od tih moći jeste i seksualnost.

Ako bi smo definisali pojam skesualanosti kao prozni ,,eksperiment” Zekovića koji se zasniva na  konstrukciji paparelnih svjetova (moralnih i amoralnih u društvu) evidentno je da u jednom trenutku dolazi do raslojavanja priče, ali isto tako i na sučeljavanju zapleta i junaka sa orginalnim autorovim kreacijama. Samog autora pratimo u pomenutoj knjizi kroz poruke i signale koji simbolički predstavljaju marginalizovanu svijest koja se izoluje od dominantnih tokova mišljenja. Zekovićeve margine su često apsurdne i subvezirne (za ,,moraliste”) na momente duhovite i satirične pretočene u jasnu proznu sliku. Prustovsku potragu za vremenom izgubljenim u virtuelnom svijetu društvenih mreža sa mističnom doktoricom pokrenuće mnoga pitanja ali i dati mnoge odgovore. Predstavlja na momente i egoističko viđenje zbilje samog autora ali to je i prirodno, kada znamo da je sam autor razotkrio mnoge ,,tajne” svoje ličnosti.

Od samih početaka ljdske civilizacije čovječanstvo je uvjek fascinirala seksulanost od Indijske ,,Kama Sutra” preko grsčke Sapfo pjesnikinje i Alkeja pa sve do Henrija Milera i Vladimira Nobakova seksulanost je ostala neiscrpna (tabu tema) za mnoge književnike no književnici koji su imali sasvim dovoljno hrabrosti da pišu o ovim tememama čije su se knjige često ,,krišom” čitale i dijelile sticali su svoju popularnost. Zeković govori o ljubavi prema ženi majčinstvu, porodici, rađanju, kreativnosti meditaciji uz poeziju i muziku, o braku koji čini svaki trenutak života na svoj način posebnim. Zato je njegov cilj da kroz muško-ženske puzle sklopi slagalicu u kojoj će istražiti ženu unutar njene sopstvene duše i kroz njeno viđenje ,,muškog svijeta.” Zeković kao poseban autor u svojoj knjizi krije bezbroj motiva sakrivenih poruka i pouka dešavanja pišući o ,,njoj.” Ova je knjiga spoj dragocjenih uvida i pronicljivih opažanja proizašlih iz bogatog (muško-ženskog puzle života) o ženama i muškarcima te o njihovu odnosu govori dobronamjerno, duhovito, inteligentno i prozno, avangardno iako na momente možda i previše direktno!! Sama knjiga prekoračuje klasične crnogorske stereotipe (posebno seksualnost) i predstavlja djelo lične (teorije) posebnosti u sjenci frojdovske psihologije.