Dušan Stijović
Foto esej
A N D R I J E V I C A
– Gorštačka varoš preseljena u sjećanje –
Dušan Stijović, diplomirani pravnik. Rođen je 1955. godine u Andrijevici.
Živi i radi u Beranama.
Izlagao je na više samostalnih i kolektivnih izložbi.
Fotografije je objavljivao u više jugoslovenskih časopisa.
Koautor je, sa Šćepanom Vukovićem, knjige “Varoš i zvijezde”.
ANDRIJEVICA – Gorštačka varoš preseljena u sjećanje
Andrijevica, kao urbanističko naselje, počela je da se razvija 1853. godine. Ime je dobila po crkvi Andrijevni koja je bila sagrađena od drveta i tri puta je u ratovima paljena. Ili po Andrijinom hanu… U istorijskom trajanju Andrijevica je bila 1863. godine sjedište plemena Vasojevići. Poslije 1919. godine imala je status okruga pa sreza. Postavljena i izvijena samim krajičkom golog prla, sapeta u samotni mir i skrajnutost od gotovo svega i onemogućena da se razvija 1960. godine dobila je status mjesne zajednice. Odlukom Skupštine Crne Gore, decembra 1990. godine, vraćen je status opštine Andrijevica.
Dušan Kostić u svojim impresijama “Gradovi-kamen-more” bilježi: “Andrijevica liči samo na sebe, i ni na jedan drugi kraj u zemlji. Njena arhitektura je tipično vasojevićka i gorštačka, njeno stanovništvo gotovo isto tako. Ona i nema neku veliku gradsku tradiciju, niti svoje stalno autohtono građanstvo. Hiljadama niti vezana je ona za okolinu, svakodnevno, trajno, koliko ekonomski toliko i emocionalno; i sve do sada nije uspjela da joj se nametne snagom svoje izgrađenije urbanizovanosti, gradskim svojim navikama, normama, stilom uopšte. U podnožju čitavog spleta planina, ona je i sama planinska donekle, planinska varošica s kojom druguju tišina i ćutanje. Strancima je ona privlačna svojom arhaičnošću, onim što je stvarno njena stalno zaostala prošlost; njen sasvim neočekivan izgled i, neobičan svakako, zadrži im dobronamjernu turističku pažnju – ali to je tuga njena i nevolja njena, od kojih bi se rado odvojila.”
Izgradnjom regionalnog puta Berane – Andrijevica – Plav – Gusinje 1979. godine dio stare varoši porušen je, tako da je Andrijevica izgubila svoju najvredniju prepoznatljivost. Andrijevačke kuće, topli domovi sa krovovima pokrivenim šindrom, balkonima i kafanama preselili su se u duboko sjećanje.
Stare fotografije čuvaju ono čega više nema…
