Međunarodna konferencija “Mediteran – preplitanje civilizacija, religija i kultura” sa akcentom na kultni “Mediteranski brevijar”, knjigu Predraga Matvejevića, u organizaciji Dramskog teatra iz Plovdiva, od 7. do 9. februara, okupila je brojne poznavaoce ove besmrtne teme i fenomena civilizacije iz bugarske akademske javnosti i svijeta. Iscrpnim izlaganjima, svoj doprinos iz specifičnih intelektualnih uglova dali su: Imanuel Mifsud, malteški pisac, dramaturg i univerzitetski profesor, Gabor Betegh, profesor na univerzitetu u Kembridžu, Nikolai Gochev, prevodilac Aristotela i Platona i profesor na Univerzitetu “Sveti Kliment Ohridski”, Sašo Dimoski, dramaturg, književnik i univerzitetski profesor iz Skoplja, Aleksander Sekulov, bugarski pjesnik i producent, Suzana Vasilevska, direktorica Dramskog teatra u Plovdivu, Diana Dobreva, režiserka i direktorica Teatra “Ivan Vazov” u Sofiji, Dimka Gočeva, profesorica na Univerzitetu “Sveti Kliment Ohridski”, Dimitar Dragnev, profesor na Univerzitetu “Sveti Kliment Ohridski”, Suzana Matvejević, profesorica književnosti, kći Predraga Matvejevića i Boris Jovanović Kastel, pjesnik iz Crne Gore.
Dramsko pozorište iz Plovdiva krenulo je, dakle, na novo putovanje – na talasima istorije i riječi.
Između obala Sredozemnog mora, među podvodnim strujama nepoznatog, kroz oluje tame – do blistave ljepote uvida u tajne postanka civilizacije. U dešifrovanju mediteranskog čovjeka – putnika, lutalice i povratnika, lutalice između horizonta vremena i kultura, koji ostaje uvijek isprepleten sudbinama svojih bližnjih.
Veliki multižanrovski spektakl „Upleteni čovjek” biće premijerno prikazan sljedeće godine u Antičkom pozorištu i, kasnije, kreiran za drevne teatre širom Mediterana i šire. Inspirisan je, naravno, knjigom „Mediteranski brevijar” Predraga Matvejevića i očevita je da će se preliti van geografskih obala Mediterana, iako Mediteran, kao kolijevka i baklja civilizacije, nema granica.
Projekat “MedMen” pokrenut je ovom međunarodnom konferencijom nazvanom „Mediteran: preplitanje civilizacija, religija i kultura“. U Plovdivu su se sreli, iscrpno analizirali istorijski kontekst i aktuelnu problematiku pozicije Mediterana u eri globalizacije eminentni evropski istraživači, dramski pisci, prevodioci, pjesnici i univerzitetski profesori sa Kembridža i Malte, Makedonije i Bugarske – da bi jezikom pozorišta, dokumentarnog, ličnog iskustva, verbalnih i arhivskih izvora, poezije, folklora, utkali impresije i gledišta na platno beskraja. Na njemu će dramaturg Aleksandar Sekulov i rediteljka Dijana Dobreva utkati zlatne konce drame.
„Svi smo mi veslači u galiji. Prepreke su nepoznate, ali je more poznato. U stvari, da li je to zaista tako”, obratio se učesnicima dvodnevnog foruma Aleksandar Sekulov. Nakon njega, profesor antičkih filozofija na Kembridžu – prof. Gabor Beteg, ćerka Predraga Matvejevića – Suzana, pjesnik i profesor Univerziteta na Malti – Imanuel Mifsud, pisac, dramaturg i univerzitetski profesor iz Sjeverne Makedonije – Sašo Dimovski, crnogorski pjesnik Boris Kastel, prevodilac Aristotela i Platona – dr Nikolaj Gočev, profesor antičke filozofije i etike – Dimka Gočeva, te profesor klasičnih jezika – Dimitar Dragnjev, nastavili su izlaganja u duhu slave i aktuelnog položaja Mediterana na geopolitičkoj sceni gdje Mediteran više nije centar svjetskih zbivanja kao nekada. Diskusije su bile poput Aleksandrijskog svjetionika obogaćene istorijskim činjenicama, poetikama, estetikom književnog diskursa, predviđanjima, uzbuđenjima i pretpostavkama koje su vodile kroz lavirint solarnog i lunarnog, Erosa i Tanatosa.
Projekat „Sredozemno more – isprepleteni čovjek“ pružio je umjetnicima i profesorima iz različitih zemalja priliku da zajedno rade na temi koja je van vremena i mode.
„Kroz sliku Sredozemnog mora vidi se istorijska putanja ljudskog trajanja, njegovi usponi i padovi, uspjesi i dekadencija, snovi i košmari, strahovi i herojstva, nerazumijevanja i tolerancija. U središtu navedene predstave je sudbina čovjeka koji ne može da živi sam. Njegova je sudbina da svoj život uvijek isprepliće sa životom svojih komšija i njihovim pričama“, rekao je Sekulov.
Nas vodi uvjerenje da je Sredozemno more čudesni biljeg civilizacije i jedinstvena vodena površina, kao da je namjerno stvorena da bude kolijevka čovječanstva, koja povezuje tri od šest kontinenata. Mediteran je, takođe, iznjedrio tri najsjajnije civilizacije u antici, rodio i profilisao tri monoteističke svjetske religije. Bio je i ostao simbol srodstva razlika, uvoz i izvoz ideja, ljudi i tereta. On je rodio ono što danas zovemo Evropom.
„Granice Mediterana nijesu samo geografske. One nijesu mapirane u vremenu ili prostoru, nijesu samo istorijske, državne, nacionalne. Mediteranski krug kredom se neprestano opisuje i briše, širi i sužava. Ovuda su prolazili putevi maslinovog ulja i vina, pšenice i začina, svile i ćilibara, znanja i nauke. Kroz Naše more su prošli mudraci i proroci, vitezovi, gusari i apostoli. Ko je vidio više, poželio je da vidi još više. Tako počinju i završavaju priče o Mediteranu“, rečeno je, između ostalog, na Konferenciji.
Ovaj složeni i impresivni civilizacijski mozaik djelimično je već oslikao i zagrlio naš mediteranski sudbenik Predrag Matvejević. Rođen je 1932. godine u bivšoj Jugoslaviji, od oca Rusa i majke Hrvatice, a sam naturalizovani Italijan. Podsjetimo, „Mediteranski brevijar” je najbolja strana knjiga proglašena 1993. godine u Parizu, te ovjenčana nagradama iz Švajcarske i Italije, prevedena je na 30 jezika.
Projekat „MedMen“ bila je, zapravo, Konferencija koja će trajati i nakon svog formalnog završetka jer pokazuje svu moć saradnje eminentnih stručnjaka, eksperata i pjesnika iz Evrope a istovremeno će u bliskoj budućnosti okupiti širu pozorišnu publiku u brojnim antičkim amfiteatrima u Bugarskoj i Evropi inspirišući nas da naš Mediteran bude zvijezda vodilja i srce budućih generacija Evrope.
Konferencija je realizovana uz podršku Opštine Plovdiv u okviru programa „Festivali i značajni događaji“.
1 Trackback / Pingback