“Bože,
hvala ti što si me obdario
poezijom
koja se ni na jednoj akademiji,
drevnim univerzitetima Helade i Rima,
Istanbula i Vizanta,
čak ni u šetnjama sa Sokratom i Borhesom,
ne može naučiti”.
Ovako je autor počeo pjesmu “Umjesto molitve”. Kako bi trebali da počnemo pjesmu, kako da se zahvalimo Bogu, jer smo privilegovani – autor koga je obdario ovakvom poezijom tu je među nama, iznikao na našem prostoru.
I ne samo to, pjesnik je napisao i Pozivno pismo suncu. Odgovor je bio brz i najbolji mogući – Književno pero sa kojim će nastaviti da piše i druga pisma. To sunce, Kastelovo sunce, koje se izdiglo visoko iznad crnogorskih brda, obasjalo je kompletan Mediteran. I šire.
O značaju i uticaju Kastelovog sunca, govorili su: u ime izdavača Radule Novović, akademik Momir Marković i književnik Miraš Martinović, a njegovo ljekovito dejstvo se ośetilo odmah nakon što je glumica Ivana Mrvaljević pročitala nekoliko djelova iz Pozivnog pisma suncu. Sve se ovo dešavalo početkom decembra 2016. godine, u Podgorici, u biblioteci “Radosav Ljumović”, u okviru Decembarske umjetničke scene koju organizuje Sekretarijat za kulturu i sport Podgorice koji je inače prepoznat po realizaciji najboljih kulturnih događaja.
Prije navođenja tumačenja sadržaja Pozivnog pisma suncu, od strane učesnika ovog svečanog skupa, potrebno je da se nešto kaže o njegovom autoru. Za sve one pośetioce koji od ranije prate mediteransko pjesništvo, to nije ni potrebno, pa ovaj dio mogu preskočiti, a za one ostale evo podśetnika.
O AUTORU
Boris Jovanović Kastel (1971). Kritika ga smatra najznačajnijim crnogorskim pjesnikom mediteranske provenijencije i uglednim imenom mediteranskog pjesništva i književnosti regiona bivše Jugoslavije. Osnovno, srednje i fakultetsko obrazovanje stekao je u Podgorici.
Objavio je knjige poezije:
Kad zamirišu kajanja (1994)
Prstenje pomorja (1995)
Fusnote južnih zvona (1997)
Anatomija sredozemnog dana (1998)
Mediteranska agenda i proricanje prošlosti (2000)
Mediteranski heksateuh (2003)
Ego mora (2004)
Vjenčanje sa sipom (2007)
Neptune’s spear (2007, izbor iz poezije na engleskom jeziku)
Mediteranski indigo (2008, izbor iz poezije)
Ručak na hridini (2010)
Kosilo na čeri (2014, na slovenačkom )
Pozivno pismo Suncu (2016)
Objavio je i četiri knjige izabranih eseja:
Pergament od sireninog poprsja (2000)
Peta strana juga (2005)
Ogledanje u bonaci (2009)
Mediteransko prosvjetljenje – naš Mediteran, kompas sudbine (2012)
Beskopnik (2015)
O poeziji Borisa Jovanovića Kastela objavljena je knjiga izabranih eseja domaćih i stranih pisaca Mediteranski gospar (2009).
Dobitnik je svjetske Pohvale za poeziju Nosside 2011. koja se dodjeljuje pod pokroviteljstvom Svjetskog poetskog direktorijuma UNESCO-a u italijanskom gradu Ređo Kalabrija. Uređivao je časopis za književnost Ovdje (2000-2003). Eseje objavljivao niz godina u dnevniku Pobjeda.
Poezija mu je prevođena na italijanski, engleski, poljski, češki, albanski, mađarski i slovenački jezik.
Zastupljen je u Antologiji svjetske poezije Nosside na italijanskom jeziku, Antologiji Mediteranske ljubavne poezije od najstarijih vremena do danas (Narodna biblioteka Radosav Ljumović, Podgorica), Antologiji savremene slovenske poezije na slovenačkom jeziku (Međunarodna revija za poeziju, Rp. Lirikon, Velenje, 2010, u izboru i prevodu Petera Kuhara), Antologiji crnogorske poezije na albanskom jeziku (Izdavačka kuća Onufri, Tirana, 2012. u izboru i prevodu Dimitrova Popovića), Antologiji južnoslovenske poezije Twoja chwila na poljskom jeziku (Tvoj trenutak, Agawa, Varšava, 2012. u izboru i prevodu Grzegorza Latuszynskog), dvojezičnoj češko-engleskoj Antologiji savremene slovenske poezije Bludni korijeni (2015) objavljenoj na Univerzitetu Palackog u Olomoucu u Češkoj Republici koja se izučava na svim univerzitetima slavistike u Evropi i svijetu, antologijama crnogorske poezije, antologijama poezije o vinu, ženi…
Izabran je u trideset pjesnika svijeta učesnika VI Svjetskog festivala poezije (Sixth World Poetry Festival) u Kalkuti (Indija) 2012. i 2014. godine.
Kastelovu knjigu poezije na slovenačkom jeziku Ručak na hridini (Kosilo na čeri) objavila je 2014. godine slovenačka izdavačka kuća Hiša poezije u antologijskoj ediciji evropskih pjesnika Poetikonove lire kao dio programa Evropske komisije.
Zastupljen je u dvojezičnoj, češko-engleskoj, Antologiji savremene slovenske poezije Bludni korijeni (2015) objavljenoj na Univerzitetu Palackog u Olomoucu u Češkoj Republici koja se izučava na univerzitetima slavistike u Evropi i svijetu.
Italijanski časopis za svjetsku književnost i ostale umjetnosti Margutte, u oktobarskom broju 2014. godine, u rubrici Svjetski pjesnici, objavio je Kastelovu poeziju u prevodu Marije Tereze Albano.
Uvršten je u internacionalnu antologiju poezije mira i tolerancije Svim na zemlji mir uz pjesnike sa prostora bivše Jugoslavije, međunarodnu zbirku ljubavne lirike Tebi pjesmom, Valentinovo 2015. sa pjesnicima sa zapadnog Balkana i Evrope i zajedničku polilingvalnu zbirku poezije o moru More na dlanu sa pjesnicima iz 17 država svijeta (Kultura snova, Zagreb, 2014. i 2015.).
Dobitnik je godišnje međunarodne nagrade “Književno pero” (2016) za najbolju knjigu poezije van izdanja Hrvatskog književnog društva, za knjigu „Pozivno pismo suncu“ objavljenu u izdanju Zavoda za udžbenike i nastavna sredstva iz Podgorice u biblioteci savremene crnogorske poezije Savremenik.
Živi u Podgorici.
PREDSTAVLJANJE ZBIRKE
Već smo u uvodu naveli da su učesnici predstavljanja knjige bili: u ime izdavača Radule Novović, akademik Momir Marković i književnik Miraš Martinović. Pjesme iz zbirke Pozivno pismo suncu govorila je glumica Ivana Mrvaljević. Moderator večeri bila je Vesna Šoškić.
Zbirka “Pozivno pismo suncu” objavljena je u izdanju Zavoda za udžbenike i nastavna sredstva iz Podgorice u biblioteci savremene crnogorske poezije Savremenik. Radule Novović, glavni urednik Zavoda za udžbenike i nastavna sredstva i urednik „Savremenika“, predstavio je biblioteku ističući da se radi o dobro probranoj ekipi uglednih savremenih crnogorskih stvaralaca. Više u video zapisu.
U nastavku predstavljanja čuli smo “Zvono za uzbunu”, pjesmu iz zbirke “Pozivno pismo suncu” koju je govorila glumica Ivana Mrvaljević. U toku večeri još nekoliko puta je čitala pjesme na zadovoljstvo velikog broja ljubitelja Kastelove poezije. Pogledajte video zapis i uživajte u predivnim pjesmama.
Svoj utisak o Kastelovom stvaralaštvu, podijelio je sa prisutnima akademik Momir Marković. Iz već decenijskog praćenja rada Borisa Jovanovića Kastela može se uočiti da se njegov pjesnički glas razlikuje od drugih. U pjesničku avanturu ide sam ne prikljanjajući se bilo kakvim klubovima, istakao je Momir Marković. Više u video zapisu.
Književnik Miraš Martinović je napisao predgovor za zbirku pjesama “Pozivno pismo suncu”. U svom izlaganju Miraš Martinović je između ostalog kazao: “Kastelovo pjesništvo vraća sve što je prošlo i predstavlja najubjedljiviji dokaz da ništa nije prolazno. U njenim đardinima i na njenim mozaicima diše pepeo Aleksandrijske biblioteke i na njemu knjige se ispisuju same. Kastel umješno skida vječni rukopis pretačući ga u svoj”. Više u video zapisu.
Na kraju, obratio se autor knjige Boris Jovanović Kastel. Zahvalio se pośetiocima, učesnicima promocije, domaćinima i organizatorima koji su doprinijeli uspješnoj realizaciji ovog prijatnog druženja s poezijom. “Ja izgleda cijelog svog života pišem jednu jedinu knjigu posvećenu Mediteranu, nekoj našoj mediteranskoj sudbini, našem mediteranskom crnogorskom identitetu. Tako da je knjiga “Pozivno pismo suncu” samo jedna kockica u tom beskrajnom mediteranskom vitražu” kazao je Boris Jovanović Kastel. Više u video zapisu.
POŚETIOCI PREZENTACIJE
Be the first to comment