Radoje Radojević rođen je 14. februara 1922. godine, u Mokrome, kod Šavnika. Sudjelovao je u Trinaestojulskom ustanku crnogorskog naroda.
Od 1945. godine radio je u Beogradu, u Ministarstvu kulture Srbije i još nekim institucijama.
Već od početka pedesetih godina XX vijeka počeo se baviti književnim radom. U to vrijeme intenzivno je izučavao crnogorske teme. U svojim člancima iskazivao je naučno fundirani otpor negiranju i prisvajanju crnogorskog kulturno-istorijskog i duhovnog nasljeđa. Te njegove radnje bile su usamljeni glas otpora koji je izazivao osude od tadašnjeg crnogorskog političkog vrha. Posebno je odjeknuo u jugoslovenskoj javnosti Radojev istup na simpozijumu o crnogorskoj kulturi, u Titogradu, 1968. godine. Osude su intenzivirane po njegovom povratku iz Beograda u Crnu Goru, 1969. godine.
Sarađivao je sa Grafičkim zavodom iz Titograda i priredio za štampu vrlo značajne antologije crnogorskog usmenog proznog stvaralaštva.
Unijet je u tzv. “Bijelu knjigu” CK SK Crne Gore, 1972. godine. Bilo mu je zabranjeno objavljivanje tekstova i javno istupanje. Radoje Radojević se u svojim radovima kritički odnosio prema nenaučnom tretmanu činjenica iz crnogorske istorije, etnologije, jezika, književnosti i drugih oblasti. Bio je ličnost oslobođena od tradicionalizma, što je iskazivao u kritičkim analizama tekstova koji su nastajali na toj podlozi. U kritici je konstatovano da je bio najbritkiji naš polemičar i jedan od najobrazovanijih naših književnika, te da je imao izuzetni kritičarski dar. Posjedovao je rijetku sposobnost poniranja u suštine odnosa što ga je činilo u nauci izvrsnim analitičarom i sintetičarom. Radoje Radojević je nestao, bez traga, u Ulcinju, 6. jula 1978. godine. Njegov nestanak asocira na upozorenje Benita Musolinija tribunalu koji je sudio misliocu Antoniju Gramšiju, da treba onemogućiti da “ovaj mozak djeluje”. Između ostalog, posthumno je štampan i izbor tekstova Radoja Radojevića, Osporavana kultura (2006), u kome se nalazi i radnja “Luča mikrokozma u tumačenju Dušana Nedeljkovića”, prvi put objavljena 1965. godine, u beogradskom časopisu “Savremenik”. Savremena valorizija djela Radoja Radojevića pozicionira ga kao osnivača crnogorske montenegristike.
“LUČA MIKROKOZMA” U TUMAČENJU DUŠANA NEDELJKOVIĆA
“U velikom prostornom nesrazmjeru, zauzimajući sedam desetina knjige, pojavio se predgovor dr Dušana Nedeljkovića Njegoševoj Luči mikrokozma (Grafički zavod, Titograd, 1963). S malo cinizma, mogli bismo reći da je u ovoj knjizi Luča mikrokozma stihovano-ilustrativni pogovor Nedeljkovićeve studije. Nastavljajući ustaljeni običaj profesionalnog svojatanja Njegoševoga djela, Nedeljković je ranije od Njegoša “napravio” – “guslara”, “sakupljača i tvorca narodnih poslovica” i tome slično, a sad filozofa, i to Lajbnicovog sljedbenika i pisca društvene utopije. Tako je, još jednom, pjesnička misao Njegoševa zapostavljena, i to za račun spiritualističke spekulacije veleučenog Lajbnica. A to je učinjeno zato što Luča mikrokozma tobože nije ništa drugo nego “filozofska, kosmogonijsko-monadološka i društvena utopija”, i to “originalna”! Veličina ovoga “otkrića” treba da nam nadoknadi odsustvo bar jednog jedinog slova o poetskoj vrijednosti spjeva od 2210 stihova…”
KLIKNITE NA POČETNU STRANICU
KAKO BI OTVORILI KOMPLETAN TEKST
