Srbi naselili Bjelasicu u ledeno doba – Dr Živko Andrijašević



U Crnoj Gori često se dešava da se kvalitet istorijskog djela utvrđuje na osnovu njegove upotrebljivosti za političku ideju ili na osnovu ličnih afiniteta prema istoričaru koji je njegov autor. Takvo naopako vrednovanje istorijskog djela, koje, istina, nijesu nametnuli istoričari, postoji u Crnoj Gori gotovo otkad postoji istoriografija. Čak i danas, umjesto uobičajene podjele na loše i dobre istoričare, odnosno, na dobra i loša istoriografska ostvarenja, postoji podjela na “naše” i “njihove” istoričare, pri čemu su oni “naši” obavezno dobri, a oni “njihovi” neminovno loši. Dešava se i da u javnosti uistinu loš istoričar dobije mjesto koje mu ne pripada samo zato što je “naš“, a dobar istoričar da bude prećutkivan samo zato što je “njihov”. Ova podjela na “naše” i “njihove” učinila je da ispred imena istoričara obavezno ide nacionalna ili vjerska odrednica, tako da sada imamo Srbe-istoričare, Crnogorce-istoričare i, napokon, “Turčina koji piše istoriju”. Nacionalna ili vjerska odrednica ispred istoričarevog imena postala je važan element za utvrđivanje kvaliteta njegovog naučnog djela i ujedno garancija istinitosti njegovih tvrdnji. Sjetimo se samo sa kolikim je nepovjerenjem i animozitetom dio javnosti dočekao knjigu “Skrivana strana istorije” dr Šerba Rastodera, zasigurno najznačajnijeg predstavnika moderne crnogorske istoriografije, i to samo zato što im nije odgovarala njegova vjerska pripadnost. Očito, neki ljudi nikako ne mogu da shvate da je istorija zanat, a ne rod vojske u kome se služi naciji. Čim kritikujete istoričara koji i u spavaću sobu ulazi s vučedolskim Krstaš-barjakom, onda se kritika te knjige doživljava kao napad na Crnu Goru, a čim pohvalite knjigu istoričara koji je označen kao crnogorski Srbin, obavezno vas optuže za dodvoravanje Beogradu. Zato u Crnoj Gori istoričar koji se uznosi svojim crnogorstvom ili koji paradira svojim srpstvom, može da piše gluposti do mile volje, jer ga od kritike unaprijed štiti njegova nacionalna pravovjernost. Sakriveni iza tobožnjih “interesa nacije” ili političke ideje za koju je bore, ovi istoričari su istorijsku nauku pretvorili u partiotsku disciplinu. Evo nekoliko primjera “patriotskog mišljenja” istoričara.
Početkom 1990. godine akademik Vlado Strugar napisao je “Povelju Jugoslavije”, odnosno, ustav za planiranu “treću” Jugoslaviju.
– Spremio sam Povelju Jugoslavije da je – kad se navesti rad u parlamentu o novom ustavu zemlje – uručim kao predlog – veli Strugar o motivima koji su ga podstakli da se pozabavi ovim poslom. Svoju Povelju Strugar je umnožio u 300 primjeraka i poslao je na neke važne adrese. Iako Povelja nije imala nikakvu političku težinu, Strugarev napor da je napiše, od njega samog tretiran je kao patriotsko pregnuće, klasičan je primjer istoričarevog služenja zlu. Čak nekoliko godina prije nego je počeo Miloševićev rat za etnički čiste teritorije, istoričar Vlado Strugar je članom 28 Povelje predvidio mogućnost promjene republičkih granica i obrazovanje zasebnih nacionalnih republika u okviru republika-članica tadašnje Jugoslavije. Da ne bi bilo nedoumica oko graničnih linija koje treba korigovati, Strugar članom 557 predviđa da se organizuju “oblasni referendumi” u istočnoj Bosni, istočnoj Hercegovini, južnoj Hercegovini, zapadnoj Bosni, zapadnoj Sremu, istočnoj Slavoniji i Baranji. Stanovništvo istočne Bosne, zapadnog Srema, istočne Slavonije i Baranje trebalo je da odluči da li će ostati u sastavu matičnih republika ili će se pripojiti Srbiji, dok su istočni Hercegovci trebali da odluče o ujedinjenju s Crnom Gorom. I napokon, stanovništvo južne Hercegovine i zapadne Bosne trebalo je da odluči da li će ostati u sastavu BiH ili će se pripojiti Hrvatskoj. Eto tako je akademik Strugar zakonski uredio rasparčavanje Bosne i Hercegovine i “pravednu” prekompoziciju Hrvatske. Svi koji poznaju istoriju srpske političke kartografije lako će u ovom Strugarevom planu prepoznati jednu skromniju varijantu “velike Srbije”. Zatim su krenuli tenkovi.
Pored istoričara koji se bave rješavanjem krupnih pitanja nacije, postoje istoričari-patrioti koji svoju struku koriste za promovisanje našeg bogatog kulturnog nasljeđa. Jedan od takvih istoričara je doktor istorijskih nauka Radomir Bulatović (1935), dugogodišnji direktor Narodnog muzeja Crne Gore i aktuelni direktor Njegoševog mauzoleja. U želji da naučnoj javnosti predstavi relikvije koje se nalaze u Crnoj Gori, dr Bulatović je 1995. godine objavio knjigu “Najveće hrišćanske svetinje” (Podgorica, 1995). Knjiga je objavljena na srpskom, ruskom i engleskom jeziku, a recenzirao je prof. dr Slobodan Tomović. U toj knjizi jedno poglavlje posvećeno je ikoni Bogorodice Filermose, koju je Bulatović proglasio čudotvornom. Pored nekih zanimljivosti u vezi sa ikonom, zaslugom dr Radomira Bulatovića domaća i svjetska javnost saznala je i da se slika Bogorodice Filermose ne može poslati telefaksom! Kako tvrdi dr Bulatović, uzalud stavljate sliku Bogorodice Filermose u telefaks – umjesto njenog lika izlazi čisti bijeli papir, a uređaj, koji je proizvod najveće američke pameti, samo žalostivo cijuče.
– Stavljali smo nekoliko puta njenu sliku u telefaks”, kaže Bulatović, “a on je samo cičao. Lik se nije pojavljivao. Službeno je to bilo potrebno učiniti, ali nije uspjelo.” (str. 59). Kako je slika ikone poslata kome je trebalo, ako već telefaksom to nije bilo moguće, dr Bulatović ne objašnjava, iako bi i to bilo od značaja za istorijsku nauku.
Istoričar dr Radomir Bulatović došao je do još nekih značajnih naučnih otkrića. U knjizi “Starozavjetni toponimi na Bjelasici” (Andrijevica, 1998) dr Bulatović je ustvrdio da su Sloveni došli na Balkan još u ledenom dobu ili 70.000 prije Hrista, a ne u 6. i 7. vijeku nove ere (str. 139). Takođe, u ledenom dobu Srbi su naselili planinu Bjelasicu, što dr Bulatović dokazuje činjenicom da Srbi zadnjicu zovu “tur”, a na Bjelasici se i danas kaže: “dobićeš po turu”. Ipak, da bi ova naučna teza bila vjerno prenesena, navešćemo citat iz Bulatovićeve knjige:
– Srbi kažu za guzicu tur. Eto ko je živio u ledeno doba na planini Bjelasici, kada se sada ove 1997. godine, kaže za neposlušnog Хdobićeš po turuХ. Nije slučajno tur i guzica istog ili sličnog značenja, jer je poznato da se u pećinama nalaze iz ledenog doba kosti divljeg govečeta tura, kojim su se ljudi hranili” (str. 132).
Pored ovog neobičnog otkrića, dr Bulatović utvrdio je i da je Kotor dobio ime po toru, tj. oboru za stoku. Bulatović je lucidno rastavio ime ovoga grada na dva sloga (Ko-tor) i konstatovao da je ovo primorsko mjesto bilo zimsko stanište za njeguške čobane i njihovu stoku. Domišljati Bulatović ne objašnjava otkud kod crnogorskih seljaka iz kontinentalnih krajeva potreba da stoku zimi dognaju na morsku obalu, niti objašnjava čime je u Kotoru prehranjivana. Crnogorski seljaci jesu imali plemićkih manira, ali njihova briga da im ovce provedu zimu u toplijim krajevima, ipak, nam izgleda malo pretjerana. Bokokotorski zaliv kao crnogorsko zimovalište za stoku bio bi odista idealan ukoliko bi se stoka mogla prehranjivati ruzmarinom, a pojiti morskom vodom. No, uprkos tome istoričar Bulatović uporan je u uvjerenju da je crnogorska stoka zimovala na kotorskoj rivi, pa svoju tvrdnju podupire i sopstvenim vizuelnim utiskom. Kotor, veli Bulatović, kad se gleda sa Lovćena odista liči na tor! (str. 136). E, pa neka je blagoslovena ruka iz Ministarstva kulture koja je potpisala rješenje o imenovanju ovog čovjeka za direktora Njegoševog mauzoleja.

——————————————————————————–
Kako akademik Lakić objašnjava pojavu termina “velikosrpski hegemonizam”

Originalnosti u naučnom zaključivanju ne nedostaje ni akademiku CANU Zoranu Lakiću, jednom od naših najpoznatijih istoričara. Po prirodi hrabar i samouvjeren, on je krajem 2002. godine otišao na skup o “Velikoj Srbiji”, koji je organizovala Srpska akademija nauka i umjetnosti, i usred Beograda iznio nekoliko interesantnih istorijskih tvrdnji. Na početku svog izlaganja pred uglednicima SANU, akademik Lakić je rekao da je cilj njegovog rada da objasni “kada se i kako u Crnoj Gori pojavio termin – velikosrpski hegemonizam” (Velika Srbija – istine, zablude, zloupotrebe, Zbornik radova sa međunarodnog naučnog skupa, Beograd, 2003, str. 261). Začudo, nakon te konstatacije akademik Lakić tvrdi da je termin “velikosrpski hegemonizam” pronašao u tekstovima pisanim 1913. godine, povodom stogodišnjice Njegoševog rođenja. To znači da je ova ideološka kovanica crnogorski izum, iako svi ostali srpski akademici jednoglasno tvrde da je ona proizvod neprijateljske austrougarske propagande. Ipak, da vidimo gdje je to u tekstovima iz 1913. akademik Lakić pronašao termin “velikosrpski hegemonizam”. Pronašao je, vjerovali ili ne, jednu rečenicu upućenu Njegošu, koja glasi: “Slava ti veliki Srbine”. I to je za njega dokaz o postojanju “velikosrpske terminologije” u Crnoj Gori. Dakle, jedan akademik ne razlikuje pridjev od ideološkog termina. Ova pogreška nekako bi mu bila oproštena da barem poznaje problematiku o kojoj piše. Međutim, on ovu problematiku ne poznaje čim tvrdi da se o velikoj Srbiji prvi put pisalo u Crnoj Gori 1913. godine. Ovom prilikom otkrićemo akademiku Lakiću da se “velikosrpska terminologija” prvi put javila u Crnoj Gori 1871. godine, i to u književnom časopisu “Crnogorka”. Zar ne izgleda tužno kada ugledni istoričar promaši datum rođenja za četrdeset i dvije godine?
Na skupu o “Velikoj Srbiji” akademik Lakić je svoje kolege informisao i o aktuelnom antisrpstvu u Crnoj Gori. On kaže da u Crnoj Gori srbofobiju podstiče politička elita, koja formira “paralelne institucije” i omogućava njihovu “destruktivnu djelatnost”. Zatim akademik Lakić saopštava da se na sportskim priredbama čuju uzvici “Srbe na vrbe” i “Ubij Srbina”, da se zabranjuju srpske pjesme i da su napravljeni spiskovi za odstrel, koji su čak i objavljeni (str. 272). Kakva li je jeza prožimala srpske akademike dok su slušali kako u Crnoj Gori uzvikuju “Srbe na vrbe” i prave spiskove za likvidaciju. Akademik Lakić je, naravno, plasirao najobičnije izmišljotine o prilikama u Crnoj Gori, opisujući svoju zemlju kao Hrvatsku iz vremena Anta Pavelića. Sve ove izmišljotine trebale su mu da bi sebe predstavio vitezom koji, i pored postojanja spiskova za likvidaciju (na kojima je visoko rangiran), čvrsto drži zastavu srpstva u Crnoj Gori. No, da bi uplašenim akademicima dao malo nade, akademik Lakić je dodao jednu ohrabrujuću novost: na zidovima crnogorskih zgrada sve je više grafita protiv srbofobije. Jedan od takvih glafita glasi: “Dosta je bilo” (str. 272). Akademik Zoran Lakić je nesumnjivo prvi crnogorski istoričar koji umjesto da čita istorijske izvore, čita grafite po podgoričkim zidovima i na osnovu njih donosi ozbiljne naučne zaključke. Ako je, shodno njegovom mišljenju, grafit istorijski izvor, onda će on ubrzo krečenje proglasiti nasiljem nad istorijom.

Be the first to comment

Leave a Reply

Your email address will not be published.


*


12 − 6 =