Završen Međunarodni naučni skup „Hrišćanstvo i hrišćanska kultura na prostoru Crne Gore“ u organizaciji Matice crnogorske

HRIŠĆANSTVO U CRNOJ GORI KROZ ARHEOLOŠKA, ISTORIJSKA I MUZIKOLOŠKA ISTRAŽIVANJA

Drugi dan Međunarodnog naučnog skupa „Hrišćanstvo i hrišćanska kultura na prostoru Crne Gore“ u organizaciji Matice crnogorske započeo je izlaganjem kulturološkinje mr Nele Savković-Vukčević s Univerziteta Donja Gorica na temu „Blažena Ozana – Lješanska sveta odiva“.

Savković-Vukčević je o životu i liku prve svetice s prostora Crne Gore govorila s naglaskom na lješansku, predsvetačku i predisposničku prošlost, te kako je Blažena Ozana isnpirisala crnogorske književnike.

Prof. dr Ilija M. Vujošević govorio je na temu „Strani putopisci o vjerskom životu hrišćana u Crnoj Gori u XIX vijeku“. On je istakao da je interesovanje stranih putopisaca, oficira, geografa, etnografa, botaničara i brojnih pustolova da posjete i opišu čudnu ratničku zemlju Crnu Goru, kao i život i običaje njenih žitelja poraslo nakon veličanstvene vojne pobjede na Krusima u septembru 1796. godine. Većina njih se osvrnula i na vjerski život Crnogoraca.

Dr František Šístek sa Instituta za istoriju Češke akademije nauka iz Praga predstavio je istraživanje „Hrišćanstvo u knjaževini i kraljevini Crnoj Gori u češkim izvorima prije Prvog svjetskog rata“ u kome je analizirao podatke o hrišćanstvu, ulogu vjerodostojnika i reprezentaciju svakodnevnog života u knjaževini i kraljevini Crnoj Gori od sredine 19. vijeka do Prvog svjetskog rata u bogatim češkim izvorima. Pored stavova naučnika poput balkanologa Konstantina Jirečeka, koji je utvrdio da je pravoslavna crkva u Crnoj Gori samostalna i autokefalna, izlaganje je fokusirao na zapažanja čeških autora koji su duže boravili u Crnoj Gori.

Dr Slavko Burzanović i dr Olivera Popović s Univerziteta Crne Gore bavili su se „Katoličanstvom u knjaževini Crnoj Gori u zapisima italijanskih putnika“. Burzanović je govorio o najmanje 60 autora čija su djela prevedena na crnogorski jezik, a sadrže bar djelimično, podatke o Crnoj Gori.

Mr Petar Lekić govorio je na temu „Hrišćanstvo u pisanoj zaostavštini vladike Petra I Petrovića Njegoša“ kojasadrži brojne hrišćanske poruke, zbog kojih je, između ostalog, bio prepoznat kao svetitelj još za života. Cilj rada je bila analiza cjelokupnog misaonog nasljeđa vladike i utvrđivanje hrišćanskih komponenti u njegovom sadržaju.

Mr Predrag Lutovac iz Polimskog muzeja iz Berana obradio je „Rano hrišćanstvo crnogorskog Polimlja kroz rezultate novih arheoloških istraživanja“ i u svom radu dao kratki osvrt na početak hrišćanstva kao primarne religije u dijelu rimske provincije Prevalis što je bitno uticalo na prihvatanje hrišćanstva od domorodačkog i rimskog stanovništva.

U radu „Najstariji hrišćanski objekat na teritoriji opštine Danilovgrad“ mr Boško Iković se bavio Šipkovom Glavicom koja predstavlja udžbenički primjer gradnje jednog ranohrišćanskog objekta na ruralnom prostoru. Prostorije uz crkvu, naknadno podizanje supselijuma u apsidi, sahranjivanje u naosu, postojanje groblja oko crkve i drugi momenti dopuštaju konstataciju o svakako najstarijem hrišćanskom hramu, sa prostora opštine Danilovgrad, sa kraja IV ili početka V vijeka, koji je bio u funkciji kroz duži vremenski period.

Završnu IV sesiju je otvorio dr Slobodan Jerkov koji je u svom radu obradio „Crnogorsko srednjovjekovno crkveno pjevanje“ kroz  prezentaciju etnoloških karakteristika, istorijskih događanja, kulturoloških i muzikoloških opisa Srednjeg vijeka na ovom prostoru. Publicista Slobodan Čukić se predstavio radom „Apotropejska simbolika zmije u hrišćanskoj sepulkralnoj tradiciji na tlu Crne Gore“ koji je zasnovan na rezultatima višegodišnjeg terenskog istraživanja koje je pokazalo da je u hrišćanskoj pogrebnoj tradiciji na prostoru Crne Gore, kako u pravoslavnoj, tako i katoličkoj, do prije jednog stoljeća bilo očuvano prethrišćansko vjerovanje o zmiji kao čuvarki groba.

U nastavku je prof. dr Dragan Veselinov izložio razmišljanja i zaključke na temu „Srpska pravoslavna crkva i budućnost Crne Gore“. Njegov esej se odnosio na karakter porijekla Srpske pravoslavne crkve, njenu politiku od 1920–2025. godine u jugoslovenskom prostoru, odnosu prema Crnogorskoj pravoslavnoj crkvi, uključujući i projekciju moguće buduće politike Srpske pravoslavne crkve prema državi Crnoj Gori.

Radni dio Naučnog skupa zaključen je izlaganjem mr Božene Miljić na temu „Prisustvo crkve i hrišćanskih motiva u popularnoj muzici nastaloj za vrijeme litija (2019–2020) u Crnoj Gori“. Cilj njenog rada je bio da prikaže kako je, u organizaciji SPC u Crnoj Gori formiran novi muzički pravac pravoslavnih pop pjesama, u kojima dominiraju crkveni, hrišćanski motivi, a koji je za svrhu imao da širi vjersku propagandu tokom litija.

Međunarodni naučni skup „Hrišćanstvo i hrišćanska kultura na prostoru Crne Gore“ svečano je zaključen otvaranjem izložbe „Kult Blažene Ozane Kotorke“ u u Umjetničkom paviljonu Udruženja likovnih umjetnika Crne Gore.