Luk i lira -nova knjiga poezije Miraša Martinovića
Slavica Kosić
Potraga za pamćenjem
Herceg Novi, 23. mart 2015. – Luk i lira je nova knjiga poznatog crnogorskog pisca Miraša Martinovića, kojom se, kako naglašava autor, zaokružuje petoknjižje sa jedinstvenim nazivom Neotkrivena zemlja. Prije nje objavljene su: Nevidljivi ljetopis(2010), Govor kraljeva (2011), Govor zemlje(2013) i Sašaptavanje s memorijom (2014.)
”Tako se nadograđuje Miraševa slika svijeta u poezijskom kontinumu. Komunikacija sa pamćenjem vrste, kreativno preslišavanje davnine kroz liru što doziva neku staru ljepotu u junski dan pjesničkog Mostara, najpjesničkijeg od svih gradova Balkana, čineći tako baš taj topos lirskom tačkom osmatranja sa koje pogled doseže najdalje i ponire najdublje, dodajući Miraševom pjesništvu diskretne obrise epskog, preoblikujući cijelu knjigu lirskih zapisa u veliku poemu sa pamćenjem kao ključnim motivom, sa emotivno-misaonim odnosom prema zapamćenom (i zapamćivanju), i sa realnim sadržajem te velike memorije kao događajima, narativom povremeno prisutnim u tom lirskom aktu komunikacije sa starinom, sa prostorima i vremenima. Kad progovori starina, sve ostalo zaćuti,“ kaže dr Gordana Leković, u pogovoru za ovu knjigu.
„Ova knjiga je u svemu sublimat moje poezije. Ona je zapravo moja poetika, kazao je autor Miraš Martinović.
„Za razliku od prethodne četiri, koje čine ovo petokonjižje raznrodnih literarnih formi, a koje se bave poetskim traganjima za civilizacijskim tragovima na prostoru Crne Gore, njihovom poetskom preoblikovanju i uvezivanju s opštim civilizacijskim vrijenostima, ova knjiga se bavi i tim, ali atipičnim događajima iz svjetske istorije, koji u vremenu u kome su se dogodili nijesu ostavili sliku važnosti, ali ih je istorija u svom kompletnom toku, potvrdila kao značajne. U knjizi govore ličnosti i događaji, ali i njihovi odjeci koji se umnožavaju kroz opštu memoriju, postajući opštevažeći simboli, kaže Martinović, dodajući da se rukovodio onom Kavafijevom sintagomom da je od glasova mogući stvoriti istoriju, ili je obnoviti.
Martinović je jedan od najuvažnijih crnogorskih književnika svoje generacije, pisac prepoznatljiv na širim regionalnim prostorima, po antičkim temama i zaboravljeni pejzažima Crne Gore, kojima su posvećeni njegovi roman, priče i višedecenijska pjesnička traganja.
Autor je romana Putevi Prevalise (objavljen u Crnoj Gori, a zatim u Italiji s naslovom Pitere di Montenegro, u prevodu Silvia Ferarria. Neka poglavlja iz te knjige prvedena su na hebrejski i objavljena u poznatim književnim časopisima u Izraelu, u prevodu Dine Katan), Otvaranje Agruviuma, i roman Teuta, koji je objavila beogradska Geopoetike i koji je doživio više izdanja. Roman je bio predložak internacionalna pozorišna predstava, u režiji Slobodana Milatovića. Izdavačka kuća KOHA iz Prištine objavila je Teutu na albanskom jeziku u prevodu Zenuna Rexpepia.
Snovi u Doklei su četvrta, a Antički gradovi/snovi sudbine (Zagreb, 2012) peta knjiga njegovog antičkog ciklusa.
Prije ovih Martinović je objavio romane: Jeretik, Vavilonski mudraci i Poslednji Eshilov dan, koji uskoro izlazi u Tirani kod poznate izdavačke kuće Onufri.
U literaturu ulazi knjigom poezije Mit o Trešnji, za koju je dobio književnu nagradu Lazar Vučković. Roman Harfistkinja iz Ura (2013), objavio je Dom kulture Čačak, kao prvu knjigu u novopokrenutoj ediciji Sizifova deca.
Martinović je član Crnogorskog PEN-a i Matice crnogorske. Dobitnik je Okotobarske nagrade Herceg Novog, grada u kome živi.
Tekst je objavljen u dnevnom listu “Vijesti”
